De cirkel, de driehoek en het vierkant – de verborgen symboliek in aikido
Meer dan vormen
Op het eerste gezicht lijken het gewone vormen:
De driehoek, de cirkel, het vierkant.
Maar in aikido – en in de Japanse tradities van zen en shinto – dragen ze een diepere betekenis.
O’ Sensei, de grondlegger van aikido, gebruikte deze drie vormen om de weg van aikido uit te leggen:
als symbolen van beweging, balans en geestelijke groei.
In aikido zijn vormen geen versiering, maar wegwijzers.
De driehoek – stabiliteit en richting
De driehoek staat voor structuur, stabiliteit en het vinden van een uitgangspunt.
In de praktijk herken je dit in hoe je beweegt:
je neemt een hoek, je kiest richting, je creëert afstand en veiligheid.
Technieken zoals irimi (instappen) gebruiken vaak een driehoekige beweging:
je beweegt schuin in plaats van frontaal – niet botsen, maar leiden.
De driehoek leert je om helder en doelgericht te bewegen – met focus en stabiliteit.
De cirkel – vloeiendheid en verbinding
De cirkel symboliseert continuïteit, harmonie en meebewegen.
Een groot deel van aikido bestaat uit cirkelvormige bewegingen.
Niet blokkeren, maar rondleiden. Niet stoppen, maar de stroom volgen.
Ook je aandacht beweegt in een cirkel:
niet alleen naar buiten (de ander), maar ook naar binnen (jezelf).
De cirkel herinnert je eraan dat kracht zacht kan zijn – en dat verbinding sterker is dan weerstand.
Het vierkant – aarding en integratie
Het vierkant staat voor stabiliteit, structuur en voltooiing.
Je kunt het zien als de uitdrukking van techniek in de fysieke wereld:
een beweging die zijn vorm gevonden heeft, stevig en gegrond.
Op de mat betekent dit: goed staan, verbonden met de vloer, aanwezig in je centrum.
Het vierkant vraagt van je om aanwezig te zijn – in je lichaam, in het hier en nu.
Drie symbolen, één weg
De drie vormen zijn als fasen van ontwikkeling:
- De driehoek helpt je richting kiezen.
- De cirkel leert je meebewegen.
- Het vierkant laat je stevig staan in wat je hebt geleerd.
Samen vormen ze een eenheid – net als lichaam, geest en beweging in aikido.
In de eenvoud van een vorm schuilt de diepte van een levenshouding.